Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng kiểm tra khu trưng bày của Bộ Quốc phòng tại Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập-Tự do-Hạnh phúc”, tháng 9-2025. Ảnh: VIỆT TRUNG

Hai là, đề cao tính chủ động trong BVTQ: Đại hội XIII đã xác định quan điểm, phương châm “kiên quyết, kiên trì” trong BVTQ. Từ nhận thức sâu sắc yêu cầu BVTQ từ sớm, từ xa, "giữ nước từ khi nước chưa nguy" mà dự thảo văn kiện Đại hội XIV bổ sung định hướng mới “Chủ động, kiên quyết, kiên trì đấu tranh bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất toàn vẹn lãnh thổ quốc gia, BVTQ từ sớm, từ xa” để định hướng nhận thức sự cần thiết phải “thấy trước, biết trước, chuẩn bị trước” tạo tâm thế chủ động, đi trước, chuẩn bị trước, ngăn chặn từ trước, từ xa, xử lý sớm các nguy cơ, không để đất nước bị động, bất ngờ trong mọi tình huống.

Ba là, nhấn mạnh yếu tố gắn kết, hài hòa trong kết hợp các thành tố, lĩnh vực của đời sống xã hội: Nhất quán với Đại hội XIII về “Kết hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa kinh tế, văn hóa, xã hội, đối ngoại với QPAN và giữa QPAN với kinh tế, văn hóa, xã hội và đối ngoại”, dự thảo văn kiện Đại hội XIV đề cao tính hài hòa và bổ sung lĩnh vực “bảo vệ môi trường” trong kết hợp. “Gắn kết chặt chẽ, hài hòa giữa phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, bảo vệ môi trường với củng cố QPAN, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế”. Trước yêu cầu phát triển nhanh, bền vững cũng như nguy cơ, thách thức an ninh phi truyền thống ngày càng gia tăng, nhất là ô nhiễm môi trường sinh thái, Đảng ta đã chủ trương đưa nhiệm vụ bảo vệ môi trường cấp thiết, quan trọng phải kết hợp chặt chẽ, hài hòa trong phát triển kinh tế-xã hội, củng cố QPAN cũng như các mặt hoạt động khác của đời sống xã hội.

Bốn là, lần đầu tiên Đảng ta đưa quan điểm chỉ đạo “tự chủ về chiến lược” vào dự thảo văn kiện đại hội: Trước tình hình cạnh tranh chiến lược trên thế giới, khu vực ngày càng gay gắt, quyết liệt, thậm chí đối đầu trực diện và những hạn chế, bị động trong sự nghiệp xây dựng và BVTQ, đặt ra phải đề cao tự chủ chiến lược. Quan điểm này góp phần khẳng định vị thế, uy tín của đất nước, đồng thời cũng khẳng định vị trí, vai trò Đại hội XIV của Đảng có ý nghĩa bước ngoặt, là dấu mốc đặc biệt quan trọng trên con đường phát triển của đất nước.

Năm là, đẩy nhanh lộ trình xây dựng Quân đội nhân dân (QĐND), Công an nhân dân (CAND) cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại sớm hơn một nhiệm kỳ: Đại hội XIII xác định phấn đấu năm 2030 xây dựng QĐND, CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Dự thảo văn kiện Đại hội XIV xác định “Xây dựng QĐND, CAND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, tuyệt đối trung thành với Tổ quốc, với Đảng, Nhà nước và nhân dân”. Đây là chủ trương được tính toán kỹ lưỡng, khoa học, có cơ sở lý luận, thực tiễn; nghiên cứu, nắm chắc các nguồn lực tự nhiên, bên trong, bên ngoài của đất nước và LLVT để đẩy sớm việc xây dựng QĐND, CAND hiện đại. Đó là bước đột phá, thể hiện quyết tâm cao, nỗ lực lớn của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân trong xây dựng LLVT đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ BVTQ trong kỷ nguyên mới.

Sáu là, lần đầu tiên đưa vào văn kiện đại hội nội dung về giữ vững và phát huy truyền thống của QĐND; phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, chức năng của Quân đội và truyền thống “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ” của CAND: Nhất quán với văn kiện các đại hội trước về xây dựng QĐND, CAND vững mạnh về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ, nhưng điểm mới là dự thảo văn kiện Đại hội XIV nhấn mạnh “Giữ vững và phát huy truyền thống QĐND, phẩm chất cao đẹp Bộ đội Cụ Hồ và phát triển nghệ thuật quân sự Việt Nam; thực hiện tốt chức năng đội quân chiến đấu, đội quân công tác, đội quân lao động sản xuất. Tiếp tục hoàn chỉnh tổ chức, bộ máy theo hướng “bộ tinh, tỉnh toàn diện, xã vững mạnh bám cơ sở”; giữ vững và phát huy truyền thống “Vì nước quên thân, vì dân phục vụ” của CAND. Điều này thể hiện sự nhận thức sâu sắc, sự ghi nhận và đánh giá cao của Đảng, của nhân dân về vai trò, giá trị lớn lao của truyền thống, văn hóa, phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ”, chức năng của Quân đội, truyền thống của Công an. Nó vừa là định hướng nhưng cũng là chủ trương, giải pháp chiến lược để ngăn chặn, đẩy lùi, đánh bại chiến lược “diễn biến hòa bình”, âm mưu, thủ đoạn “phi chính trị hóa” Quân đội, LLVT, các biểu hiện “tự diễn biến, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, xây dựng LLVT nhân dân thực sự là lực lượng cách mạng, của dân, do dân, vì dân.

Bảy là, xây dựng nền quốc phòng hiện đại: Đây là bước phát triển mới, thể hiện tư duy mới, lý luận mới về nền quốc phòng Việt Nam. Trước sự phát triển của khoa học, công nghệ, nhất là cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra nhiều đột phá mới, nhưng cũng tạo ra nhiều thách thức cho QPAN và BVTQ của tất cả các quốc gia, trong đó có Việt Nam. Nền quốc phòng hiện đại là xu thế tất yếu, hướng đi không thể đảo ngược, mục tiêu quan trọng của Việt Nam để BVTQ trong kỷ nguyên mới.

Tám là, đột phá về công nghiệp quốc phòng, an ninh: Đại hội XIII định hướng “Xây dựng, phát triển nền công nghiệp quốc phòng, công nghiệp an ninh hiện đại, lưỡng dụng”; dự thảo văn kiện Đại hội XIV xác định: Đẩy mạnh đột phá phát triển công nghiệp QPAN tự chủ, tự lực, tự cường, lưỡng dụng, hiện đại. Điều này thể hiện sự phát triển, nhận thức sâu sắc vai trò của công nghiệp QPAN trong nền QPTD; vai trò tự chủ, nhất là vũ khí, trang bị của LLVT, vai trò của kinh tế quốc phòng trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nền kinh tế quốc dân. Khi và chỉ khi chúng ta tự chủ, tự lực, tự cường xây dựng, phát triển được nền công nghiệp QPAN hiện đại và lưỡng dụng thì chúng ta mới có thể có được nền QPTD hiện đại, có được nền tảng vững chắc, công cụ, phương tiện, phương thức hiện đại để chủ động chiến lược trong sự nghiệp BVTQ thời kỳ mới.

Những điểm mới về QPAN trong dự thảo văn kiện Đại hội XIV của Đảng là những vấn đề rất quan trọng, vô cùng cần thiết để củng cố, phát triển nền QPAN hiện đại, xây dựng LLVT nhân dân thực sự cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, đủ sức làm nòng cốt trong sự nghiệp BVTQ trong kỷ nguyên mới. Những vấn đề mới có sự kế thừa, phát triển của các kỳ đại hội trước; là những nội dung, công trình nghiên cứu rất khoa học, công phu với tư duy đổi mới, sáng tạo, được xây dựng, “thổi hồn” bởi những quyết sách chiến lược mới mang tính cách mạng của Đảng. Đây là những định hướng căn bản để toàn Đảng, toàn dân, toàn quân triển khai thực hiện thắng lợi sự nghiệp BVTQ trong kỷ nguyên mới.

Những vấn đề trong lĩnh vực QPAN cần tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, làm rõ là:

1. Trước yêu cầu xây dựng và BVTQ trong kỷ nguyên mới, cần tiếp tục khẳng định và phát triển phương châm "4 kiên" trong BVTQ, đó là “kiên định, kiên quyết, kiên trì, kiên cường”. “Kiên định, kiên quyết, kiên trì” đã được xác định rõ trong Chiến lược BVTQ trong tình hình mới. Kiên cường đã được chỉ ra trong chiến lược quốc phòng Việt Nam. Vì vậy, trong kỷ nguyên mới cần hội tụ đầy đủ các thành tố cần thiết của phương châm BVTQ để chỉ đạo thực tiễn sự nghiệp BVTQ giành thắng lợi.

2. Cần nghiên cứu, bổ sung, làm rõ nền QPTD trong kỷ nguyên mới phải là một nền QPTD độc lập, tự chủ, tự lực, tự cường, linh hoạt, hiện đại, để bảo đảm sự nghiệp QPAN của đất nước luôn độc lập, tự chủ trong xác định phương hướng, mục tiêu, lộ trình bước đi; bảo đảm tính tự lực, tự cường không lệ thuộc vào bên ngoài trên cơ sở tăng cường quan hệ hợp tác quốc tế chủ động, sâu rộng, phù hợp.

3. Bổ sung, làm rõ định hướng về tiếp tục tham mưu hoạch định, bổ sung, phát triển, triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các chiến lược về quân sự, QPAN hướng vào các nội dung mới trong dự thảo văn kiện Đại hội XIV với mục tiêu, lộ trình, bước đi phù hợp.

4. Bổ sung định hướng việc kết hợp phát triển kinh tế-xã hội với QPAN, bảo vệ môi trường trên các nội dung sau: Gắn kết phát triển kinh tế số với BVTQ trên không gian mạng; phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn với bảo vệ môi trường; phát triển kinh tế biển với bảo vệ chủ quyền biển, đảo; phát triển kinh tế vùng gắn với xây dựng phòng thủ quân khu và khu vực phòng thủ; phát triển kinh tế đối ngoại với xây dựng thế trận, vành đai an ninh BVTQ từ sớm, từ xa, từ bên ngoài lãnh thổ, biên giới hành chính quốc gia; phát triển kinh tế tầm thấp, kinh tế vũ trụ với bảo vệ không phận quốc gia và không gian vũ trụ.

Để thực hiện được những định hướng đó, ngay từ bây giờ chúng ta cần thực hiện tốt một số vấn đề sau:

Một là, làm tốt công tác nghiên cứu, dự báo, tham mưu chiến lược về QPAN. Quán triệt phương châm chủ động để dự báo sát đúng tình hình thế giới, khu vực, trong nước, các tình huống chiến lược, chuẩn bị trước các phương án, sẵn sàng nguồn lực, lực lượng, phương tiện, phương thức để xử lý thắng lợi mọi tình huống QPAN, bảo vệ vững chắc Tổ quốc từ sớm, từ xa.

Hai là, cụ thể hóa, thiết kế các chiến lược, chương trình, dự án, đề án cả ngắn hạn, trung hạn, dài hạn, chú trọng chiến lược, dài hạn để có cơ sở triển khai thực hiện nghị quyết của Đảng, nhất là các nội dung mới về QPAN và BVTQ.

Ba là, chuẩn bị các nguồn lực để xây dựng Quân đội, Công an, nền QPTD hiện đại, nhất là nguồn lực con người. Để có thể tự chủ chiến lược đòi hỏi phải nhận thức sâu sắc vai trò chủ thể và nguồn lực, do đó phải chuẩn bị tâm thế, xây dựng, phát huy vai trò công dân số, quân nhân số trong kỷ nguyên mới.

Bốn là, tăng cường hội nhập quốc tế và đối ngoại, nhất là đối ngoại QPAN để phát huy vai trò tiên phong huy động nguồn lực quốc tế, xây dựng lòng tin chiến lược, sự tương trợ, giúp đỡ của các nước đối với sự nghiệp xây dựng và BVTQ Việt Nam trong kỷ nguyên mới.  

Nguồn: qdnd.vn