Hưng Yên, Thái Bình đều nằm ở khu vực đồng bằng sông Hồng, có truyền thống lịch sử văn hóa lâu đời, có nhiều nét tương đồng về phong tục, tập quán, lối sống. Việc hợp nhất hai tỉnh không chỉ là cộng gộp các nguồn lực đơn thuần mà là đòn bẩy mạnh mẽ tạo ra sự cộng hưởng giá trị, kiến tạo một vùng động lực mới, năng động và giàu bản sắc.
Tỉnh Thái Bình có diện tích hơn 1.500km², dân số khoảng 2 triệu người. Tỉnh Hưng Yên có diện tích hơn 930km², dân số hơn 1,4 triệu người. Hưng Yên và Thái Bình là hai tỉnh có vị trí liền kề, có nhiều nét tương đồng về điều kiện tự nhiên, truyền thống lịch sử hình thành gắn liền với lịch sử cách mạng miền Bắc; giao thoa tương đồng về văn hóa, phong tục, tín ngưỡng và dân tộc; có quy mô nền kinh tế tương đương và tương hỗ lẫn nhau trong định hướng phát triển chung của vùng; hệ thống giao thông kết nối đồng bộ giữa hai tỉnh.
Vừa cùng có nền nông nghiệp phát triển, những năm qua, Hưng Yên và Thái Bình đồng thời đã chuyển dịch mạnh mẽ sang phát triển công nghiệp, đô thị, dịch vụ. Việc hợp nhất hai tỉnh sẽ hình thành một tỉnh có quy mô kinh tế lớn của vùng Đồng bằng sông Hồng, với sự kết hợp giữa công nghiệp, dịch vụ và kinh tế ven biển, du lịch; khai thác tối đa tiềm năng, lợi thế về vị trí địa lý, quỹ đất phát triển gắn với lợi thế về kết nối liên vùng, giao thương nội địa và phát triển du lịch văn hóa, sinh thái, nông nghiệp.
Những năm gần đây, tỉnh Hưng Yên ghi dấu ấn với nhiều thành tựu nổi bật trong phát triển công nghiệp, với các khu công nghiệp hiện đại, thu hút đầu tư lớn, cùng với nông nghiệp công nghệ cao; hệ thống giao thông huyết mạch đồng bộ, liên kết vùng mạnh mẽ và nhiều khu đô thị lớn, văn minh. Hưng Yên tiếp giáp Thủ đô Hà Nội, Thái Bình giáp biển. Điểm khác biệt về vị trí địa lý này lại chính là yếu tố bổ trợ chiến lược.
Thái Bình nổi tiếng là "quê lúa", với nền nông nghiệp phát triển, năng suất cao, góp phần quan trọng vào an ninh lương thực quốc gia. Thái Bình còn có tiềm năng lớn về kinh tế biển với đường bờ biển dài, tài nguyên khí đốt, và lợi thế cảng biển, tạo cơ hội phát triển công nghiệp ven biển và năng lượng tái tạo.
Những điểm tương đồng và khác biệt đó là nền tảng vững chắc cho một tỉnh mới, hứa hẹn nhiều sự bứt phá, bổ trợ phát triển, mang lại sự giàu có, sung túc cho người dân.
Nếu sự tương đồng về điều kiện tự nhiên, truyền thống lịch sử, văn hóa, kinh tế và hạ tầng của hai tỉnh là nền tảng vững chắc để tái cấu trúc không gian phát triển vùng, thì những khác biệt được kỳ vọng sẽ được bổ trợ đắc lực để tạo ra sức bật mạnh mẽ hơn.
Tỉnh Hưng Yên (mới) vừa có vị trí chiến lược tiếp giáp thủ đô và vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ năng động, vừa có tiềm năng phát triển kinh tế biển và nông nghiệp quy mô lớn. Điều này sẽ tạo điều kiện để hình thành một cơ cấu kinh tế đa dạng, bền vững hơn và tối ưu hóa lợi thế cạnh tranh.
Hưng Yên và Thái Bình hợp nhất sẽ mang lại những lợi ích chiến lược vượt trội, không chỉ là mở rộng địa giới, tinh gọn bộ máy, tiết kiệm ngân sách, mà là bước đi chiến lược nhằm thực hiện một cuộc cách mạng về mô hình quản trị công hiệu quả trong kỳ nguyên số. Việc hợp nhất hai tỉnh đồng thời gắn với thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp sẽ phát huy hiệu quả hơn các tiềm năng, lợi thế, mở rộng không gian phát triển của các đơn vị hành chính, nhằm nâng cao hiệu quả đầu tư kinh tế - xã hội; bảo đảm chính quyền cấp cơ sở gần dân, sát dân và phục vụ người dân được tốt nhất; tạo lập cơ sở pháp lý cho công tác quy hoạch xây dựng và phát triển của toàn vùng. Đây cũng là cơ hội để kiến tạo, định vị vai trò của tỉnh Hưng Yên mới trong bản đồ kinh tế, văn hoá quốc gia, đóng góp quan trọng vào kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.
Việc hợp nhất Hưng Yên - Thái Bình được nhân dân đồng thuận cao, kỳ vọng lớn, với niềm tin mạnh mẽ rằng, thành lập tỉnh mới sẽ tạo ra động lực mới để địa phương phát triển bứt phá, giúp dân giàu, tỉnh mạnh.
Đây là yếu tố mang tính cốt lõi, vững chắc, khẳng định việc hợp nhất tỉnh hai tỉnh là chủ trương hợp lòng dân. Tuy bước đầu có những thay đổi cần thời gian để thích ứng nhưng với truyền thống đoàn kết dân tộc, lịch sử, văn hóa của địa phương, mỗi người dân hiểu được, hợp nhất tỉnh không phải là mất “quê”, mà là để nâng tầm; không phải là xóa bỏ lịch sử, mà là viết tiếp trang sử mới tầm vóc cao hơn. Vì “Đất nước là quê hương” - Tổng Bí thư Tô Lâm.