Tuy nhiên, có một thực tế đáng lo ngại khi thiên tai, bão lũ và biến đổi khí hậu đang nguy cơ đe dọa trực tiếp tới thành quả và tính bền vững của công tác giảm nghèo. Hai cơn bão số 10 và số 11 vừa qua đã để lại hậu quả nặng nề ở nhiều địa phương. Nhiều tỉnh, thành phố miền núi phía bắc ngập chìm trong lũ, hàng trăm nghìn hộ dân thiệt hại nhà cửa, hoa màu, vật nuôi; nhiều tuyến đường, cầu tràn bị sạt lở, giao thông chia cắt… Các tỉnh miền trung cũng chịu tổn thất nghiêm trọng, nhiều hộ dân vừa thoát nghèo nay lại tái nghèo sau lũ. Chỉ sau một đêm, bao nhiêu công sức tích lũy, vay vốn, cải tạo sản xuất của người dân bị cuốn trôi theo dòng nước…

Trường học xã Cổ Đạm, tỉnh Hà Tĩnh bị ảnh hưởng nặng nề của bão số 10. (Ảnh NGÔ TUẤN)

Mỗi năm nước ta vẫn phải hứng chịu hàng chục cơn bão, lũ quét, sạt lở đất và hàng nghìn hộ nghèo, cận nghèo lại rơi vào cảnh trắng tay. Nhiều nơi vừa hoàn thành xóa nhà tạm thì sau một trận bão, hàng trăm hộ gia đình lại mất nhà. Không chỉ người nghèo bị tổn thương, mà cả các hộ khá giả hơn cũng có thể rơi trở lại vòng luẩn quẩn của nghèo đói. Thiên tai vì thế không chỉ là một rủi ro tự nhiên, mà còn nguy cơ phá vỡ những nỗ lực giảm nghèo kéo dài suốt nhiều năm.

Trong các cuộc họp của Chính phủ thời gian vừa qua, liên quan vấn đề giảm nghèo, lãnh đạo các bộ, ngành đã nhấn mạnh tới các vấn đề giảm nghèo cần tính đến các yếu tố tác động thiên tai, thậm chí đưa nội dung này vào tiêu chí để đánh giá, bình xét hộ nghèo.

Chia sẻ về hoạt động giảm nghèo của Việt Nam trong thời gian qua, đại diện lãnh đạo Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết, Việt Nam đã 8 lần ban hành chuẩn nghèo quốc gia, là một trong 30 quốc gia đầu tiên trên thế giới và là quốc gia đầu tiên của châu Á áp dụng chuẩn nghèo đa chiều, bảo đảm mức sống tối thiểu gắn với mục tiêu phát triển bền vững.

Trong giai đoạn 2021-2025, chương trình giảm nghèo của Việt Nam đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, tỷ lệ hộ nghèo giảm bình quân 1-1,5%/năm; riêng vùng đồng bào dân tộc thiểu số giảm hơn 3%/năm. Tuy nhiên, các yếu tố thiên tai, dịch bệnh, biến đổi khí hậu khiến rủi ro tái nghèo gia tăng mạnh. Nhiều địa phương ghi nhận thiệt hại lớn, ảnh hưởng đến chỉ tiêu tăng trưởng và sự ổn định xã hội. Tính riêng khu vực miền núi phía bắc, giai đoạn 2010-2020, thiệt hại do thiên tai lên tới hơn 16.000 tỷ đồng, con số phản ánh rõ quy mô tác động lên công cuộc giảm nghèo bền vững.

Những biến động khí hậu ngày càng khốc liệt buộc chúng ta phải nhìn nhận lại tư duy xây dựng chính sách giảm nghèo. Giảm nghèo không thể tách khỏi khả năng thích ứng và chống chịu của người dân trước thiên tai. Chiến lược giảm nghèo trong giai đoạn tới cần gắn chặt với mục tiêu phát triển bền vững, đầu tư vào hạ tầng an toàn, nhà ở kiên cố, sinh kế thích ứng với khí hậu và bảo hiểm rủi ro cho người nghèo.

Đánh giá hiệu quả của chương trình giảm nghèo giai đoạn 2021-2025, trên nền tảng đó, Chính phủ xây dựng và dự kiến trình Quốc hội xem xét thông qua nghị định quy định chuẩn nghèo đa chiều quốc gia giai đoạn 2026-2030 và chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026-2030 những tiêu chí và cách làm mới... Dự kiến, khoảng 360.000 tỷ đồng từ ngân sách nhà nước sẽ được dành cho mục tiêu giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn mới, thể hiện quyết tâm “không để ai bị bỏ lại phía sau” trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt.

Cùng với nỗ lực của Đảng, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát huy vai trò nòng cốt trong việc huy động xã hội chung tay giúp đỡ người nghèo. Hướng tới Tháng cao điểm “Vì người nghèo” năm 2025, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam kêu gọi các cấp, ngành, doanh nghiệp và toàn dân tham gia ủng hộ Quỹ “Vì người nghèo”, hỗ trợ xây dựng nhà ở, trường học, công trình phúc lợi, đặc biệt ưu tiên cho các vùng bị thiệt hại do bão lũ, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Hoạt động này không chỉ mang ý nghĩa nhân đạo, mà còn là sự tiếp sức cho chương trình giảm nghèo bền vững, giúp người dân có thêm điểm tựa sau thiên tai.

Giảm nghèo bền vững là mục tiêu xuyên suốt, nhưng để giữ được thành quả đó, điều quan trọng hơn là phải có những chính sách trợ giúp người dân có năng lực đứng vững trước biến cố, thiên tai. Khi mỗi người dân được bảo vệ tốt hơn trước thiên tai, các địa phương biết chủ động thích ứng khí hậu, thì công cuộc giảm nghèo của đất nước mới càng hiệu quả, bền vững.

Nguồn: Nhandan.vn