Toàn cảnh Hội nghị cấp cao lần thứ ba của Liên hợp quốc về đại dương (UNOC 3) tại Nice, Pháp, ngày 9/6/2025. (Ảnh: THX/TTXVN)

Tiếp tục chương trình làm việc tại Hội nghị cấp cao lần thứ 3 của Liên hợp quốc về đại dương (UNOC 3) tại Nice, Cộng hòa Pháp, nhiều sự kiện quan trọng đã diễn ra trong ngày làm việc thứ ba.

Buổi sáng đã diễn ra “Bữa sáng cấp cao về san hô” ngoài khuôn viên chính của khách sạn Hyatt Regency Nice Palais de la Méditerranée, trong đó tiêu điểm là lễ ra mắt bản báo cáo “Tình trạng và xu hướng của các rạn san hô ở Thái Bình Dương: 1980-2024” do Mạng lưới Giám sát Rạn san hô Toàn cầu (GCRMN) thực hiện, cùng với ví dụ về các dự án cụ thể được Quỹ Toàn cầu vì Rạn san hô (GFCR) hỗ trợ tại khu vực Thái Bình Dương. Các nhà lãnh đạo cũng đã thống nhất sẽ và tăng cường các dự án thực địa do GFCR hỗ trợ.

Bên cạnh đó, tại trung tâm hội nghị ở cảng Lympia cũng đã diễn ra sự kiện “Vận tải biển bền vững: Đại dương của chúng ta-Nghĩa vụ của chúng ta-Cơ hội của chúng ta."

Sự kiện do Tổ chức Hàng hải Quốc tế (IMO), Chương trình Phát triển của Liên hợp quốc (UNDP), Tổ chức Nông Lương Liên hợp quốc (FAO) và các Bộ của Pháp và Costa Rica tổ chức, với sự tham gia của Cơ quan An toàn Hàng hải Nam Phi (SAMSA) và các doanh nghiệp tư nhân, bàn về các thách thức trong việc giảm thiểu ô nhiễm do vận tải biển (rác thải nhựa, tiếng ồn dưới nước…).

Đáng chú ý, tại đây cũng đã diễn ra sự kiện trực tuyến mang tên “Đổi mới và công nghệ vì sức khỏe đại dương” trong đó giới thiệu các giải pháp công nghệ phục vụ việc cải thiện sức khỏe đại dương (sáng kiến của Tổ chức Sở hữu Trí tuệ Thế giới, UN Water…) và hội thảo “Khu vực truyền thông SDG-Tài chính đại dương” được truyền hình trực tiếp trên kênh truyền hình của Liên hợp quốc (UNTV), tập trung vào các cơ chế tài chính cho đại dương.

Điểm chung của các sự kiện này là các bên đã đạt thống nhất cao trong việc thúc đẩy tài chính đổi mới, đặc biệt trong lĩnh vực kinh tế biển như bảo hiểm, tài chính hỗn hợp, truyền thông vì tác động và tiếp cận chuỗi “từ nguồn đến biển”; đẩy mạnh các nền kinh tế xanh dương thông qua các diễn đàn chuyên biệt dành cho các quốc đảo nhỏ và cộng đồng ven biển; thừa nhận tiến bộ rõ rệt trong cuộc chiến chống ô nhiễm nhựa đại dương, qua phương pháp tiếp cận chuỗi hành động toàn diện; khuyến khích mạnh mẽ đầu tư đại dương, với sự hỗ trợ của các công cụ giảm thiểu rủi ro như bảo hiểm từ AXA, ORRAA.

Cũng trong buổi sáng 11/6, trong khuôn khổ UNOC 3, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cùng Bộ trưởng Bộ Bảo vệ môi trường và Chuyển đổi xanh của Croatia, bà Marija Vučković đồng chủ trì Phiên thảo luận chuyên đề 5 về thúc đẩy quản lý nghề cá bền vững bao gồm hỗ trợ ngư dân quy mô nhỏ.

Phiên thảo luận chuyên đề 5 là một trong 10 phiên thảo luận chuyên đề diễn ra song song với các phiên thảo luận toàn thể từ ngày 9/6-13/6 và là một trong những phiên chuyên đề được quan tâm nhất trong dịp UNOC 3, thể hiện qua sự tham dự của khoảng 600 đại biểu và thảo luận sôi nổi.

Nhiều bài tham luận chất lượng đã được lãnh đạo các cơ quan, tổ chức chuyên môn liên quan trình bày, gồm: ông Qu Dongyu, Tổng Giám đốc FAO; ông Pio Manoa, Trợ lý Tổng Giám đốc Cơ quan Nghề cá Diễn đàn các quốc đảo Thái Bình Dương; bà Editrudith Lukanga, Tổng Thư ký Mạng lưới Phụ nữ châu Phi trong lĩnh vực Thương nhân và Chế biến cá; và ông Costas Kadis, Ủy viên châu Âu về Nghề cá và Đại dương.

Ngoài ra, tham gia Phiên thảo luận còn có các chuyên gia, giáo sư đầu ngành trong lĩnh vực nghề cá và đại dương dẫn dắt phần trao đổi mở, gồm: ông Ussif Rashid Sumaila, Giáo sư về Kinh tế học Đại dương và Nghề cá, Đại học British Columbia (Canada) và ông Darius Campbell, đồng Chủ tịch Ban Thư ký về Nghề cá Khu vực (Vương quốc Anh).

Phát biểu định hướng thảo luận, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn nhấn mạnh vấn đề nghề cá bền vững liên quan đến việc thực hiện nhiều Mục tiêu Phát triển bền vững khác, song cũng là vấn đề có nhiều thách thức đan xen. Việc xử lý các vấn đề này phải có cách tiếp cận khoa học, căn cứ vào tình hình thực tế của mỗi quốc gia.

Lấy Việt Nam làm ví dụ, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng thông tin về các chủ trương, chính sách của Việt Nam nhằm thúc đẩy quản lý nghề cá bền vững, vừa đảm bảo sinh kế và phát triển kinh tế vừa bảo vệ môi trường, bảo tồn nguồn cá, như Nghị quyết 36-NQ/TW ngày 22/10/2018 về Chiến lược Phát triển bền vững kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030 tầm nhìn tới năm 2045 năm 2018, Quyết định số 339/QĐ-TTg phê duyệt Chiến lược Phát triển thủy sản Việt Nam năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Bè nuôi thủy sản tại khu vực biển Tịnh Kỳ, thành phố Quảng Ngãi. (Ảnh minh họa: TTXVN phát)

Đồng chủ trì phiên thảo luận, bà Marija Vučković, Bộ trưởng Bộ Bảo vệ Môi trường và Chuyển đổi xanh của Croatia cho biết nghề cá, đặc biệt là phân khúc quy mô nhỏ, là trụ cột quan trọng của nền kinh tế địa phương, cung cấp sinh kế và dinh dưỡng cho hàng triệu người trên toàn cầu; do đó phải làm mọi cách để bảo tồn. Bảo đảm tính bền vững của nghề cá không chỉ là mục tiêu tĩnh, mà còn yêu cầu phải thích nghi với tình hình, cải thiện cách làm và hành động tập thể.

Chia sẻ kinh nghiệm của Croatia, một quốc gia ven biển có truyền thống nghề cá mạnh mẽ, bà Vučković cho biết các kế hoạch quản lý dài hạn được thông qua ở cấp khu vực, dựa trên cơ sở khoa học và phương pháp tiếp cận phòng ngừa đã được áp dụng cho lĩnh vực nghề cá, bao gồm nỗ lực chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không khai báo, không theo quy định (IUU) là một trong những trọng tâm.

Bà cũng nhấn mạnh chỉ có thể quản lý hiệu quả nếu được hỗ trợ bởi một hệ thống giám sát, kiểm soát và theo dõi mạnh mẽ, trong đó mở rộng nghĩa vụ báo cáo điện tử bắt buộc cho toàn bộ đội tàu thương mại ở mọi quy mô để có dữ liệu đánh bắt và cập cảng chất lượng cao theo thời gian thực, giúp việc ra quyết định chuẩn xác và hiệu quả.

Trên cơ sở này, bà Marija Vučković nhấn mạnh cần có hành động phối hợp, hài hòa và tập thể mới có thể mang lại kết quả tích cực, thay đổi thực trạng nghề cá ở quy mô lớn.

Ông Alfredo Giron, Trưởng nhóm về Hành động đại dương tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới, điều phối viên của Phiên thảo luận, nhấn mạnh nguồn cá là một mấu chốt không thể thiếu trong chuỗi lương thực toàn cầu, cung cấp dinh dưỡng nuôi sống hơn 3,2 tỷ người, mang lại sinh kế và công việc cho hơn 100 triệu người. Tuy nhiên, hơn 37% tổng nguồn cá toàn cầu đang đối mặt với nguy cơ đánh bắt quá mức và tỷ lệ này đang gia tăng.

Đồng thời, ông Giron kêu gọi cần tăng cường các khuôn khổ toàn cầu và nâng cao kiến thức về nghề cá hiện nay.

Ông Qu Dongyu, Tổng Giám đốc FAO, đề cao tầm quan trọng của nghề cá đối với đảm bảo an ninh lương thực toàn cầu và coi Việt Nam là một hình mẫu trong việc chuyển đổi nghề cá, từ đánh bắt sang nuôi trồng, tại khu vực châu Á.

Các diễn giả, đại diện các nước đều khẳng định tầm quan trọng của vấn đề quản lý nghề cá bền vững, kêu gọi tăng cường hợp tác trong các khuôn khổ, cơ chế đa phương theo luật pháp quốc tế, bao gồm Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển năm 1982 (UNCLOS).

Các bên cũng nhấn mạnh vai trò của nghề cá trong cung cấp lương thực và dinh dưỡng nuôi sống cho con người, góp phần to lớn trong việc xóa đói giảm nghèo và thúc đẩy phát triển kinh tế và nhấn mạnh cần hỗ trợ xây dựng năng lực, tài chính cho các nước đang phát triển.

Dự kiến, trong buổi chiều, hội nghị sẽ tập trung vào Đối thoại Quỹ Toàn cầu vì Rạn san hô” bên ngoài khuôn viên chính Hyatt Regency Nice. Đây là cuộc trao đổi không chính thức giữa các thành viên điều hành và đối tác của GFCR.

Bên cạnh đó, Hội nghị cũng sẽ tập trung vào Phiên thảo luận hành động số 6 với chủ đề “Thúc đẩy nền kinh tế dựa vào đại dương bền vững” tập trung vào vận tải biển phát thải thấp, phát triển kinh tế biển và tăng cường khả năng chống chịu của cộng đồng ven biển.

Ngoài ra, hội nghị còn nhiều cuộc thảo luận nhỏ về các chủ đề như “Đại dương của chúng ta, đầu tư của chúng ta: Khơi mở tài chính và đổi mới cho tương lai xanh dương” với nội dung về các mô hình tài chính sáng tạo (blended finance, truyền thông vì tác động…) có sự tham gia của UNDP, PVBLIC Foundation, Surrey Space Center...; “Cách tiếp cận ‘Từ nguồn đến biển’ để chấm dứt ô nhiễm nhựa đại dương” tập trung vào chuỗi hành động từ thượng nguồn đến biển nhằm chống lại ô nhiễm nhựa với các đối tác như UNDP, Costa Rica, GEF, FFEM, UNCDF và Ocean Cleanup.

Hội nghị còn có thảo luận bàn tròn “Giảm thiểu rủi ro đầu tư vào kinh tế xanh dương” với sự tham gia của các tổ chức UNDP, AXA, ORRAA về vai trò của ngành bảo hiểm trong việc thúc đẩy đầu tư vào các lĩnh vực đại dương bền vững và Phiên chuyên biệt cho các quốc gia nhỏ vùng Caribe như Grenada, Panama, Dominica… với chủ đề “Hành động vì Đại dương: Khơi mở tài chính bền vững và điều phối tốt hơn cho các quốc đảo nhỏ vùng Caribe” nhằm huy động thêm nguồn tài chính xanh dương./.

Nguồn: https://www.vietnamplus.vn/